Η κλιματική αλλαγή είναι μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις της εποχής μας, με βαθιές επιπτώσεις όχι μόνο στο περιβάλλον αλλά και στην ανθρώπινη ψυχολογία. Οι αυξανόμενες θερμοκρασίες, τα ακραία καιρικά φαινόμενα και η περιβαλλοντική υποβάθμιση έχουν σοβαρές επιπτώσεις στην ψυχική υγεία και στη συμπεριφορά των ανθρώπων.
Έχει δοθεί πολλή προσοχή στο πώς ο πλανήτης που θερμαίνεται επηρεάζει τη σωματική μας υγεία, από πρόσθετες καρδιακές και πνευμονικές ασθένειες έως την αύξηση των υδατογενών ασθενειών, τις αλλεργίες και πολλά άλλα. Αλλά λιγότερα έχουν ειπωθεί για τον τρόπο με τον οποίο η κλιματική αλλαγή αλλάζει το μυαλό. Στην πραγματικότητα, με τις θερμοκρασίες και άλλες κλιματικές επιπτώσεις να συνεχίζουν να αυξάνονται, περισσότεροι άνθρωποι θα υποφέρουν ψυχολογικά. Ένας αυξανόμενος αριθμός επιστημονικών μελετών υπογραμμίζει τη σχέση μεταξύ της κλιματικής αλλαγής και των διαταραχών της διάθεσης, της επιθετικότητας, της απώλειας μάθησης και παραγωγικότητας και των ψυχικών ασθενειών και των μολυσματικών ασθενειών. Ακόμη και η νόσος του Αλτσχάιμερ έχει μια κλιματική σχέση.
1. Το άγχος και η κατάθλιψη ως συνέπειες της κλιματικής αλλαγής
Η συνεχής έκθεση σε ειδήσεις που αφορούν φυσικές καταστροφές και η γενικότερη αίσθηση αβεβαιότητας για το μέλλον προκαλούν άγχος και κατάθλιψη. Η λεγόμενη «κλιματική ανησυχία» (climate anxiety) είναι ένα φαινόμενο που επηρεάζει όλο και περισσότερους ανθρώπους, ιδιαίτερα τους νέους, οι οποίοι ανησυχούν για την επιβίωση τους σε έναν κόσμο που αλλάζει δραματικά.
2. Μετατραυματικό στρες και ψυχικές διαταραχές
Άτομα που έχουν βιώσει ακραία καιρικά φαινόμενα, όπως πυρκαγιές, πλημμύρες ή τυφώνες, συχνά αναπτύσσουν μετατραυματικό στρες (PTSD). Οι καταστροφές αυτές μπορούν να οδηγήσουν σε απώλειες κατοικιών, οικονομικών πόρων και κοινωνικών δομών, γεγονός που εντείνει την αίσθηση της ανασφάλειας και της απομόνωσης.
3. Επιδείνωση προϋπαρχουσών ψυχικών νόσων
Τα ακραία καιρικά φαινόμενα και οι μακροχρόνιες κλιματικές αλλαγές επιδεινώνουν προϋπάρχουσες ψυχικές διαταραχές, όπως η διπολική διαταραχή και η σχιζοφρένεια. Οι υψηλές θερμοκρασίες, για παράδειγμα, μπορούν να επηρεάσουν τη διάθεση και τη σταθερότητα των συναισθημάτων.
4. Επιπτώσεις στη συμπεριφορά και την κοινωνική δομή
Η κλιματική αλλαγή δεν επηρεάζει μόνο την ατομική ψυχική υγεία, αλλά και τη συλλογική συμπεριφορά. Η αύξηση των θερμοκρασιών έχει συνδεθεί με αύξηση της επιθετικότητας και της βίας, ενώ η μείωση των φυσικών πόρων μπορεί να οδηγήσει σε κοινωνικές συγκρούσεις και μετανάστευση.
Περισσότεροι οδηγοί κορνάρουν και εκδηλώνουν οργή στους δρόμους όταν ο καιρός είναι πιο ζεστός, σύμφωνα με τους ερευνητές. Αυξάνεται επίσης η εγκληματικότητα, ιδιαίτερα η ένοπλη βία. Στην πραγματικότητα, οι ερευνητές έχουν υπολογίσει ότι η αύξηση της θερμοκρασίας από την κλιματική αλλαγή μπορεί να οδηγήσει σε επιπλέον 5 εκατομμύρια επιθέσεις και 22.000 ακόμη δολοφονίες στις ΗΠΑ μέχρι το τέλος του αιώνα.
Διάβασε επίσης: 5 σημάδια οτι χρειάζεσαι επειγόντως ένα διάλλειμα από την καθημερινότητά σου
Βλέπουμε την επιθετικότητα που σχετίζεται με τη ζέστη να αντικατοπτρίζεται στις αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, λέει ο Kelton Minor, Ph.D., ερευνητής στο Ινστιτούτο Επιστήμης Δεδομένων του Πανεπιστημίου Κολούμπια. Ο Μίνορ και οι συνεργάτες του εξέτασαν περισσότερες από 8 δισεκατομμύρια αναρτήσεις στο Twitter (τώρα Χ) για αρκετά χρόνια και βρήκαν πολλά περισσότερα αρνητικά tweets τις ζεστές μέρες. Κατά τη διάρκεια του έντονου καύσωνα που έπληξε τον Βορειοδυτικό Ειρηνικό τον Ιούνιο και τον Ιούλιο του 2021, οι άνθρωποι που ανάρτησαν στην περιοχή ήταν 10 φορές πιο αρνητικοί σε πολλά θέματα από πριν ή μετά.
5.Πτώση της παραγωγικότητας, της μάθησης και της ανάληψης πνευματικών κινδύνων
Επειδή η θερμοκρασία του σώματος πρέπει πάντα να είναι κοντά στους 36,6 °C – αν είναι μόνο μερικούς βαθμούς υψηλότερη ή χαμηλότερη, αξίζει μια επίσκεψη στον γιατρό- πολλές εσωτερικές διαδικασίες λειτουργούν για να μας κρυώσουν ή να μας θερμάνουν όταν οι εξωτερικές θερμοκρασίες είναι ακραίες. Τις ιδιαίτερα ζεστές μέρες, αυτά τα συστήματα στον εγκέφαλό μας καταβάλλουν επιπλέον προσπάθεια για να διατηρήσουν τον ιστό δροσερό, λένε οι επιστήμονες. Ο εγκέφαλος παλεύει παρομοίως όταν του επιτίθενται πάρα πολλές τοξίνες από τη ρύπανση του αέρα. Η ενέργεια που διαφορετικά θα μπορούσε να πάει προς τη σκέψη και την επίλυση προβλημάτων ανώτερης τάξης κατευθύνεται στη βασική λειτουργία.
Το αποτέλεσμα είναι ότι οι εργασίες ή τα σχολικά καθήκοντα γίνονται ένας αγώνας μέσα στη ζέστη. Η αυξημένη ατμοσφαιρική ρύπανση στο επίπεδο του εδάφους, συμπεριλαμβανομένης της ρύπανσης από το διοξείδιο του άνθρακα, επηρεάζει επίσης την ικανότητά μας να σκεφτόμαστε και να αναλαμβάνουμε προσεκτικούς κινδύνους. «Ένα πλήθος ακαδημαϊκών στοιχείων υποδηλώνει ότι βλέπουμε μειώσεις στην παραγωγικότητα, τη γνώση και την κριτική σκέψη όταν οι άνθρωποι εκτίθενται σε υψηλότερα επίπεδα συγκέντρωσης CO2», λέει ο ο Clayton Page Aldern , συγγραφέας του βιβλίου «The Weight of Nature: How a Changing Climate Changes Our Brains» . Οι επιστήμονες παρακολούθησαν ακόμη και την ατμοσφαιρική ρύπανση σε σχέση με κέρδη και ζημίες στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης σε μια περίοδο 15 ετών: Κάθε φορά που τα τοξικά σωματίδια στον αέρα της πόλης αυξάνονταν κατά μία τυπική απόκλιση, οι αποδόσεις της αγοράς την ίδια μέρα μειώθηκαν κατά 12%.
6.Οι ασθένειες του εγκεφάλου όπως το Αλτσχάιμερ και το Πάρκινσον είναι πιο συχνές
Η χρόνια ατμοσφαιρική ρύπανση, η οποία επιδεινώνεται από τη θερμότητα, μπορεί να εισέλθει στον εγκέφαλο μέσω της μύτης και του στόματος και να προκαλέσει φλεγμονή χαμηλού βαθμού στον εγκεφαλικό ιστό. «Η ατμοσφαιρική ρύπανση είναι κυριολεκτικά δηλητήριο», λέει ο Aldern. Εάν αυτή η φλεγμονή συνεχιστεί αρκετά, μπορεί να προκύψουν ζητήματα όπως η άνοια και η νόσος του Πάρκινσον. Οι επιστήμονες που εξέτασαν πρόσφατα τους εγκεφάλους περισσότερων από 200 νεκρών που είχαν ζήσει στην Ατλάντα, διαπίστωσαν ότι εκείνοι στις περιοχές με τη μεγαλύτερη ρύπανση που σχετίζεται με την κυκλοφορία είχαν τα υψηλότερα επίπεδα εγκεφαλικών πλακών που σχετίζονται με τη νόσο του Αλτσχάιμερ.
Επιπλέον, οι αυξανόμενες θερμοκρασίες διευρύνουν το φάσμα των κουνουπιών, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που μεταφέρουν ελονοσία. Ένα σύμπτωμα αυτής της καταστροφικής ασθένειας είναι σοβαρές και διαρκείς αλλαγές στον εγκέφαλο.
Η κλιματική αλλαγή δεν είναι μόνο ένα περιβαλλοντικό ζήτημα, αλλά και μια σημαντική πρόκληση για την ψυχική υγεία. Καθώς οι επιπτώσεις της γίνονται όλο και πιο αισθητές, είναι απαραίτητο να ληφθούν μέτρα τόσο σε ατομικό όσο και σε συλλογικό επίπεδο για την προστασία της ψυχολογικής ευημερίας των ανθρώπων.
Διάβασε επίσης: Το Σύνδρομο του Απατεώνα: Τι είναι και πώς μπορείς να καταλάβεις αν το βιώνεις
Comments are closed.